استاد جلال الدين همايي در کتاب تاريخ اصفهان در جلد 3 صفحه 189 چنين مي‌گويد:

 

در اصفهان چند مسجد به عنوان (مسجد نو)‌ يعني مسجد نوبنياد داريم که معروفتر از همه مسجد نو بازار است نزديک مسجد ذوالفقار و محلّة نيماورد که از مساجد درجه سوم اصفهان محسوب مي‌شود. داراي صحن و شبستان وسيع و صفّه‌ها و ايوانها و رواقهاي مجلّل و مهتابي فراخ زيبا که بام شبستانست در ضلع غربي مسجد با چند حجرة طلبه‌نشين که مرحوم حاج ملا حسن دُرّي عالم فقيه زاهد شهير متوفّي ربيع الاول 1336 ه‍ .ق مدفون در اين تکيه حکيم ملک ( تکية ‌آخوند کاشي هم مي‌گويند به مناسبت اينکه اول مدفون در اين تکيه حکيم اديب عارف بزرگوار مدرّس معروف مدرسة‌ صدر آخوند ملّا محمد کاشاني متوفّي سنة 1333 ه‍ . ق بود)‌در يکي از حجرات آن منزل داشت.

 

مسجد داراي دو درب است يکي کوچک با دهليز و رواق زيباي ظريف که در بازار بزرگ باز مي‌شود و در اين دهليز قهوه‌خانه‌يي داير است مخصوص مردم بازار ـ‌ ديگر در بزرگ با رواق مجلّل وسيع که در کوچة‌ پشت مسجد باز مي‌شود و از آنجا به محلّه‌ سينه پائيني مي‌روند و بدين سبب مسجد معبر عمومي شده است. ـ حوضخانه و متوضّاي مسجد در دهليز در بزرگ ساخته شده و پلکان مهتابي و حجرات مسجد جنب در حوضخانه است.

 

در دهليز بزرگ از دير زمان تاکنون دکّه نانوايي و بقّالي داير است.

 

مساحت مسجد شش جريب و چهار قفيز شاه است به طول هشتاد در عرض هشتاد ذرع (6400=80×80). تمام بنا با آجر و گچ و سنگهاي سياه يکپارچه ساخته شده و هيچ خشت و گل در آن بکار نرفته است.

 

در وسط مسجد حوضي بزرگ است با سنگهاي قطور ـ صحن مسجد و رواقها و دهليزها همه سنگ فرش ـ‌ ازاره‌ها نيز از سنگ ـ‌ ستونهاي شبستان و گنبد و چهل ستون همه سنگهاي يکپارچه است.

 

ايوان شمالي و بعض ايوانهاي ديگر از کاشي سبز رنگ فرش شده ـ‌ و بالجمله از هر حيث لوازم استحکام بنا در اين مسجد بکار رفته است.

 

باني اين مسجد مرحوم حاج شيخ محمد باقر مسجد شاهي معروف به نجفي است متوفي 1301 ه‍ .ق فرزند مرحوم شيخ محمد تقي صاحب حاشيه متوفي 1248 ه‍ .ق والد مرحوم ثقة الاسلام حاج شيخ محمدعلي متوفّي 1318ه‍ .ق و حاج شيخ محمد تقي آقا نجفي متوفّي 1332،‌و مرحوم آية‌الله حاج آقا نورالله متوفّي 1346 که عموماً از علما و پيشوايان بزرگ روحاني بودند. مرحوم شيخ ( حاج شيخ محمد باقر) در زمان خود رياست مطلقه و مرجعيّت قضا و تدريس و فتوي داشت. به فتواي خود مصالح مسجد نوبيناد را از مدارس و مساجد عاطل قديم فراهم ساخت از قبيل مسجد قباي چرخاب و هفت مدرسه شمس آباد و مستهلک فراوان بود و عموماً درعهد ظلّ سلطان و غالب با اجازه خود شيخ به عنوان تبديل به احسن از بين رفت و جز در مورد اين مسجد آن منظور به عمل نيامد!

مبلغ دوازده هزار تومان هم از وجود بريّه جمع شد ـ‌ زمين مسجد را نيز بخشي از موقوفه و قسمتي را از مالکين گرفتند و به اين وسائل ساختمان تاره را در سنة 1299 (هزار و دويست و نود و نه ) به پايان رسانيدند. مرحوم حاج خدابخش تاجر خوانساري هم حوضخانه و متوضّاي آنرا ساخت. بعد از اتمام مسجد آنجا جشن گرفتند و چراغاني کردند. خود شيخ 1301 درگذشت و دنبالة‌ تزيينات مسجد به توسط اولادش تا سال 1305 (هزار و سيصد و پنج) طول کشيد و در آن سال مسجد ساخته و پرداخته گشت و آقاي حاج ميرزا حسن خان جابري انصاري سلّمه الله ماده تاريخ گفت « اصفهان را مسجد نو شمع شد»

 

ظرفاي اصفهان مي‌گفتند:

 

« ثلث و موقوفه و مخروبه و اموالي جمع      گشت و شد مسجد نو بزم صفاهان را شمع»

 

جمعي از فقها و اتقياء‌ اصفهان مخصوصاً مرحوم ميرزا محمد حسن نجفي که خانه‌اش در همان حوالي بود و از خصوصيات زمين مسجد و مصالح آن به خوبي اطلاع داشت بر شيخ خرده گرفتند و او را سخت تقبيح و تخطئه کردند که زمين مسجد را به غصب گرفته و مصالح مساجد قديمه را بي‌سبب به اينجا منتقل کرده است و از اين رهگذر غوغايي برپا گرديد و مقدسان محتاط نمازگزاردن در اين مسجد را جاير نمي شمردند ـ بالاخره نفوذ شيخ و نوشته‌هاي بعض علماي نجف و سامره در تنفيذ اعمال وي جلو غوغا را گرفت و گرنه مرحوم ميرزا محمدحسن که در فقاهت و تقوي نزد همگام مسلّم بود،‌ پيش مي‌برد.

 

مرحوم آقا محمد مهدي ارباب اصفهاني در کتاب تاريخ اصفهان که به سال 1303 نوشته است راجع به اين مسجد به اختصار مي‌گويد:

 

اين مسجد را جناب حاج شيخ محمد تقي [باقر،‌صحيح است] وفّقه الله در اين سالها به محلّه نيماورد بنا نموده‌اند و هنوز ناتمام است. بزرگتر و خوبتر از مسجد حاج محمد جعفر است. گنبدي با دو طرف ايوان و صحن بافضا و خوب و حوضي مرغوب در آن ساخته. خداوند توفيق اتمام آنرا اعطا فرمايد. انتهي

 

امامت مسجد نو در خاندان شيخ تاکنون باقي مانده است. مرحوم آية الله حاج آقا نورالله ساليان دراز در اين مسجد نماز جماعت مي‌گزارد و منبر مي‌رفت و گاهي حوزة درس تشکيل مي‌داد. مرحوم آقا شيخ محمدرضا فقيه اصولي اديب بارع متوفّي سنة 1362 ابن حاج شيخ محمدحسين متوفّي 1308ه‍ .ق ابن حاج شيخ محمدباقر نيز سالها در اين مسجد امامت و تدريس مي‌فرمود. اکنون فرزندش آقا مجدالدين امام جماعت آنجاست.

 

مرحوم سيد محمدباقر درچه‌يي عالم اصولي فقيه متوفّي سنة 1342ه‍‌ .ق در ايوان شمالي مسجد ـ‌ و مرحوم علامه آخوند ملاعبدالکريم گزي متوفّي 1339 ه‍ .ق در ايوان جنوبي مدتها حوزه درس داشتند نگارنده ايام افاضات آن بزرگواران را درک کرده است.

 

و نيز در صفحه 222 همان جلد چنين گفته است:

 

مسجد نو بازار بناي مرحوم حاج شيخ محمدباقر مسجد شاهي معروف به نجفي متوفّي 1302ه‍ .ق تاريخ ختم بنا سنة 1299 هزار و دويست و نود و نه قمري است و مساحتش شش هزار و چهارصد ذرع مربع (80×80) مي‌باشد.

 

همچنين در صفحه 234 همان جلد:

 

از بناهاي حاج شيخ محمد باقر نجفي متوفي 1301 والد مرحوم آقاي نجفي متوفي 1331. مسجد نو از مصالح مساجد مخروبه و وجه بريّه ساخته شد حدود هفت‌هزار ذرع مربع مساحت همه مسجد با ملحقات . اتمام بنا1199 تکميل ملحقات1305

 

علامه سيد مصلح الدين مهدوي در کتاب تاريخ علمي و اجتماعي اصفهان جلد 3 صفحه 316 درمورد مسجد نو بازار چنين مي‌گويد:

 

از مساجد زمان قاجاريه و محل آن در بازار بزرگ اصفهان قرار دارد. مرحوم انصاري در کتاب:« تاريخ اصفهان وري» در ذکر مساجد اصفهان (ص296 بالاي صفحه) مي‌نويسد:

 

در بازار قرب محلة نم آورد فضاهائي بود قرب هفت جريب همان که مرحوم حجة‌الاسلام حاج شيخ محمد باقر را اولاد گرامي مانند مرحوم آقا شيخ محمد تقي شهير به آقا نجفي اول عالم سياسي و مرحوم آقا شيخ محمد حسين ابي ذرثاني و مرحوم حاج شيخ محمد علي ثقة الاسلام اول عقل آن خانوادة اجل بيرومندني رسيدند براي هريک مسجدي جداگانه و مهم طلبيدند. مسجد شاه و مسجد شيخ لطف الله را که داشتند در مقام ساختن مسجدي بمرکز اصفهان خاطر گماشتند وجوهي از تجار و ديگر موارد پديدار و از مساجد و مدارس عاطله که پس از عهد صفويه در ويرانه‌هاي عباس آباد و مستهلک و چرخاب و خواجو بسيار بود يکي مسجد قبا و ديگر هفت مدرسه آثار مينمود مقداري آجر و سنگ آوردند دوازده هزار تومان هم وجوه البر از ثلث و غيره موجود شد. مرحو حاج خدا بخش تاجر خونساري نيز خوضخانه و ملحقاتش را ترتيبي دادند زمين را هم از مالکين گرفتند. مجملا در 1299 ساختمان اتمام و و شبي مرحوم حجه الاسلام حاج شيخ محمد باقر تشريف بآن مقام آورده و ايوانها را چراغاني شايان کرده بودند. مؤلف (يعني مرحوم حاج ميرزا حسن خان انصاري) دوازده ساله بودم بتماشا رفته رندي لاابالي شنيدم اين شعر خواند:

 

« ثلث و موقوفه و مخروبه و اموالي جمع      گشت و شد مسجد نو بزم صفاهان را شمع»

 

تاريخ بناي مسجد: مرحوم انصاري در دنباله مطالب فوق مي‌نويسد:

 

اتفاقاً در 1305 که تمام جهات مسجد نيز جمع شد و نقايصش رفع بنده تاريخ را اين مصراع گفتيم: « اصفهان را مسجد نو شمع شد.»

 

و موقعيت و نام اين مسجد نو جديد بکل نام و نشان مسجد نو واقع در کوچه حاج رسوليها را در محله دروازه نو محو کرد.

 

توضيحات: اول: چرخاب ـ خواجو ـ عباس آباد و مستهلک نام چهار محله از محلات اصفهانست که در عهد صفويه بسيار آباد و معمور بوده و بعداً در اثر فتنه افغان و قحط و غلاهاي متعدد در اصفهان و جنگ و آشوبهاي عهد نادر و افشاريه و اوايل قاجاريه محلات خالي از سکنه و در نتيجه خراب گرديد لکن اکنون مجدداً جزو محلات آباد اصفهان مي‌باشد.

 

توضيح دوم: در اصفهان چندين مسجد بنام: مسجد نو خوانده مي‌شود البته هرکدام با قيد يک کلمه اضافه:

 

مسجد نو بازار.

مسجد نو حاج رسوليها.

مسجد نو چهار سو شيرازيها (مسجد آقا ميرزا محمد هاشم).

مسجد نو واقع در محله نو (مسجد فشارکي ص804 گنجينه آثار تاريخي اصفهان ـ‌پاورقي).

توضيح سوم: در گنجينه آثار تاريخي اصفهان (ص293) مسجد سلطان ابوسعيد بهادرخان نزديک به باغ باقوشخانه را ذکر نموده و در پاورقي صفحات بعد مي‌نويسد:

 

وجه تسميه اين مسجد به « بابا سوخته» معلوم نيست...

 

جمعي از مطلعين اصفهان بنگارنده (يعني آقاي دکتر لطف‌الله هنرفر مؤلِّف بزرگوار کتاب: گنجينه آثار تاريخي اصفهان) اظهار داشتند که حدود سال 1298 هجري قمري مسجد مزبور را خراب نموده و از مصالح آن مسجد نو را در بازار اصفهان بنا کرده‌اند.

 

مرحوم ابوالقاسم رفيعي مهرآبادي در کتاب : «آثار ملي اصفهان» در ذکر مساجدي که بعد از اسلام احداث گرديده و اکنون اثري از آنها باقي نيست(ص54) گويد:

 

مسجد قبا: مسجدي بود جزء‌ مخروبه‌هاي عباس آباد اصفهان که بر طبق اجازه علماي دين آجر و مصالح آن در ساختمان مسجد نو بکار رفت.

 

نويسنده گويد: مرحوم انصاري نيز در تاريخ اصفهان و ري (ص297) همين موضوع را بيان نموده لکن از محل مسجد قبا نام نمي برد و بظن نويسنده: مسجد قبا همان مسجد ابو سعيد بهادر خان است که آنرا مسجد «قبا صورت» نيز مي‌گفته‌اند. در هر حال:

 

قسمتي از زمين مسجد ابوسعيد بهادر خان تا اين اواخر از دستبرد زارعين اطراف محفوظ مانده بود و مناره مسجد نيز باقي بود در سالهاي اخير که شهر اصفهان از کليه جهات توسعه يافته و اطراف اين محل نيز از صورت زمينهاي زراعي خارج شده و خانه و مغازه شده بهمت مردم مسلمان و ديندار در همين زمين مسجدي بنا گرديده است و اکنون بحمدالله معمور و آباد است.

 

توضيح و رفع اشتباه: مرحوم آقا محمد مهدي ارباب در کتاب «نصف جهان در تعريف اصفهان» آنجا که از مساجد اصفهان نام ميبرد ذکري از مسجد نو (ص67) نموده و گويد:

 

ديگر مسجدي جديد در اين سالها جناب حاجي شيخ محمد تقي و فقه الله در محله نيماور بنا نموده‌اند و هنوز ناتمام است بزرگتر و خوبتر از مسجد حاجي محمد جعفر (آباده‌اي) ‌است گنبدي با دو طرف ايوان و صحن با فضا و خوب حوضي مرغوب در آن ساخته‌اند خداوند انشاء الله توفيق اتمام آنرا عطا فرمايد.

 

نويسنده گويد: بطوريکه قبلا ذکر شد باني بناي اين مسجد مرحوم حاج شيخ محمد باقر نجفي مي‌باشند و گويا عبارت اين چنين بوده: جناب حاجي شيخ محمد باقر فرزند آقا شيخ محمد تقي و يک قسمت از عبارت يا در نسخه اوليه و يا در حين چاپ افتاده است و ظاهراً حاج شيخ محمد تقي (معروف به آقا نجفي)‌در تأسيس و بناي مسجد مؤثر نبوده است و الله اعلم.

 

سؤال از جناب ميرزاي شيرازي: گفتيم که مصالح ساختمان مسجد نو بازار (و همچنين ساختمان شبستان مسجد نو فشارکي در محله نو) از خرابه‌هاي مساجد و مدارس قديمي مخروبه و متروکه که واقع در محله خواجو و عباس‌آباد و شايد برخي جاهاي ديگر تأمين گرديده است. اين موضوع سبب شد که مؤمنين و مقدسين و آنان که در امور مذهبي بيشتر احتياط مي‌کنند درباره جواز حضور در اين مسجد و نماز خواندن در آن همچنين وضو ساختن در آن مردد بودند و لازم شد که از مرجع تقليد در اين باره استفتاء کنند و نظر شرعي و حکم آنرا بخواهند. بدين جهت نامه‌اي حضور جناب ميرزاي شيرازي در سامره در سال داشته و جريان ماوقع را کما‍ً و کيفاً گزارش نموده و حکمي قطعي درباره آن خواستند.

 

چون خبر ارسال چنين نامه‌اي از جمعي از مقدسين بمحضر جناب ميرزاي شيرازي به مرحوم حاج شيخ محمد باقر نجفي رسيد روزي در بالاي منبر در موقع وعظ فرمود:

 

آنها که نامه استفتائيه خدمت حضرت آقا ارسال داشته‌اند و نوشته‌اند که مصالح مدارس و مساجد مخروبه را در اين و مسجد بکار برده‌اند،‌ و نوشته‌اند که: «اين حکم را باقر داده است» يعني آيا نوشتند که خراب کردن مساجد و مدارس نيمه خراب و غيرقابل استفاده که محل اجتماع اراذل و اوباش در روزها و شبها و مرکز کثافات و نکبات شده بود را حاج شيخ محمد باقر مجتهد حکم کرد بکلي خراب کنند و از مصالح آن در ساختمان ديگر مساجد استفاده کنند.

 

معروف آنست که مرحوم آخوند ملا محمد باقر فشارکي نيز براي خراب کردن برخي از مدارس قسمت مستهلک و عباس‌آباد من جمله:‌مدرسه آقا کافور و بکار بردن مصالح آن در مسجد نو (فشارکي)‌حکم داده است.

 

از کيفيت جواب مرحوم حاج ميرزا محمد حسن شيرازي باين استفتاء تاکنون آگهي صحيحي نداريم.

 

وضع ساختمان مسجد نو بازار:‌مرحوم جناب در کتاب:‌«الاصفهان» در ذکر مساجد اصفهان (ص55) در جمله مساجد واقع در بازار نام مسجد نو را ذکر نموده و طول و عرض آنرا هر يک 80 ذرع مي‌نويسد. انتهي.

 

مسجد داراي دو درب يک در سمت مشرق که به بازار باز مي‌شود و ديگري در سمت شمال که درب اصلي مسجد محسوب مي‌گردد. در سمت جنوب مقصوره مسجد و داراي گنبدي نسبتاً کوتاه و در دو طرف آن چهلستون‌هاي مسجد بنا گرديده است. در سمت مغرب شبستان بزرگ و روشن و در سمت مشرق چندين ايوان پشت بازار و در سمت شمال ايوان بزرگ و يک ايوانچه و راهرو درب ورودي و حوضخانه مسجد قرار دارد. در روي بام ايوان شمالي گلدسته مسجد ساخته شده و در قسمت فوقاني داراي چندين حجره جهت سکونت طلاب و غيره مي‌باشد.

 

تزئينات مسجد از حيث کاشي‌کاري تا اين اواخر ناقص بود تا در سالهاي اخير در زمان امامت مرحوم مجد العلماء قسمت عمده نماي مسجد قسمت جنوبي و غربي به بهترين صورت کاشيکاري شده و خود مرحوم مجد العلماءنيز در ايوان کوچک شمالي مدفون گرديد رحمة الله عليه.

 

مسجد نو از حيث موقعيت محلي و وقوع آن در بازار از مساجد معمور و جماعت آن از جمله جماعات قابل‌توجه و بخصوص در ايام ماه مبارک رمضان از نماز جماعتهاي باشکوه و آبرومند از حيث کميت و کيفيت بوده است.

 

اسامي ائمه جماعات مسجد نو: ذيلا بنام ائمه جماعات اين مسجد مبادرت مي‌کنيم:

 

1-                        حاج شيخ محمد باقر باني مسجد و اولين امام جماعت آنجا جهت افتتاح.

 

2-                        مرحوم حاج شيخ محمد علي ثقة الاسلام.

 

3-                        مرحوم حاج شيخ نورالله ثقة الاسلام ثاني.

 

4-                        مرحوم حاج شيخ محمد رضا مسجد شاهي.

 

5-                        مرحوم مجدالعلماء عليهم الرحمه.

 

6-                        مرحوم آخوند ملا محمد حسين کرماني صبح‌ها.

 

7-                        مرحوم حاج شيخ محمد تقي کرماني فرزند مرحوم آخوند کرماني و پس از فوت او (1341) ظاهراً ديگر صبح‌ها اقامه جماعت نشده است.

 

مرحوم مهدوي در استدراک کتابش گويد:

 

در صفحه 321 جلد حاضر نوشتيم که از جواب استفتاء‌ مردم راجع به مصالح ساختماني مسجد نو از طرف جناب ميرزاي شيرازي اطلاع صحيحي نداريم. اکنون جهت توضيح و تکميل مطلب گوئيم:

 

در صفحه 331 جلد يکم نوشتيم که علي المشهور جناب ميرزاي شيرازي مرقوم فرموده بودند که:

 

اگر بدستور حاج شيخ محمد باقر بوده اشکال ندارد.

 

در شب پنج‌شنبه نهم رجب سال 1409 صديق مکرم آيت الله زاده معظم جناب آقاي حاج شيخ مهدي غياث الدين نجفي اظهار داشتند که اين موضوع را بهمين کيفيت از پدر علامه‌شان شنيده‌اند.

 

آية الله هادي نجفي نيز در کتاب قبيله عالمان دين صفحه 54 چنين گويد:

 

تاسيس مسجد نوبازار

 

از باقيات صالحات شيخ کبير آية‌الله شيخ محمد باقر نجفي اصفهاني مي‌توان مسجد نوبازار اصفهان را نام برد که به همت عاليه ايشان ساخته شد و بزرگترين مسجد بازار شهر اصفهان است و در ماده تاريخ بناء آن گفته‌اند:

 

«اصفهان را مسجد نو شمع شد»

 

1299 ق

 

و بحمدالله تعالي و المنة تاکنون شيخ و فرزندان و نوادگان او از بدو بناء، تا کنون امامت و توليت آن را برعهده دارند.

 

علامة مهدوي در مورد اين مسجد مي‌نويسد: «مسجد نو از حيث موقيعت محل و وقوع آن در بازار از مساجد معمور و جماعت آن از جمله جماعات قابل‌توجه و به خصوص در ايام ماه مبارک رمضان از نماز جماعتهاي باشکوه و آبرومند از حيث کميت و کيفيت بوده است».

 

در کتاب ريشه‌ها درمورد مسجد نوبازار مي‌نويسد: «مسجد بزرگي است در زميني به مساحت تقريبي هفت جريب در بازار بزرگ اصفهان... که درسال 1299قمري قسمت عمدة آن ساخته شده و در سال 1305 قمري تمام جهات و تزئينات آن کامل شده است تاسيس مسجد زير نظر مجتهد و مرجع بزرگ مرحوم حاج شيخ محمدباقر نجفي مسجد شاهي متوفاي 1301 قمري انجام گرفته و جشن افتتاج آن درسال 1299 با حضور مؤسس عظيم الشأن آن برگزار گرديده است،‌ در طرف جنوب مسجد ايواني بزرگ و بلند و گنبدي جالب و شبستاني بسيار بزرگ،‌ پايين‌تر از سطح صحن مسجد مناسب براي فصل زمستان ايجاد شده و در طرف شمال، ايواني بزرگ و جالب ساخته شده و در طرف شرق مسجد ايوانچه‌هاي متعدد بناء شده است. مسجد نو در مجموع مسجدي بزرگ همراه با تزئينات و کاشي‌کاري مي‌باشد، ‌در اين مسجد از زمان تأسيس تاکنون حوزه‌هاي درسي مهمي تشکيل مي‌شده و علماء‌ و مدرسين زيادي در آن تدريس مي‌نمودند و هم اکنون جلسات درس متعدد و مذاکره و مباحثه علمي در سطح گسترده در آن انجام مي‌شود...»[1]

 

همچنين در صفحه182 کتاب قبيله عالمان دين آمده است:

 

تعميرات اساسي مسجد نوبازار

 

همانگونه که در شرح حال مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمي آقاي حاج شيخ محمد باقر نجفي اصفهاني معروف به شيخ کبير گذشت،‌مسجد نو بازار اصفهان از تاسيسات احداث شده به امر ايشان بوده است و در سال1299هـ . ق توسط مؤ‌سس محترم نيز جشن احداث آن برپا مي‌گردد.

 

و از بدو تأسيس نيز تاکنون خود آن بزرگوار و فرزندانشان در آن به امامت پرداخته‌اند. از سال 1403 که مرحوم آية‌الله حاج شيخ مهدي غياث الدين نجفي طاب ثراه امامت مسجد را به عهده گرفتند در اثر گذشتن بيش از يک قرن از احداث مسجد، و عدم تعميرات اساسي در آن از مسجد نو بازار فقط نام نوئي باقيمانده بود، و به همت بلند معظم له و کوشش تقربياً ده ساله ايشان و البته ياري جمعي از مؤمنين، مسجد نو بازار تعميرات اساسي و بازسازي به طريق باستاني شد، و مجدداً صلاحيت يافت نام مسجد نوبازار را به خود بگيرد، بحمدالله تعالي و منّه.

 

آقاي دکتر سيروس شفقي در کتاب بازار بزرگ اصفهان صفحه 636 در مورد اين مسجد مي‌نويسد:

 

مسجد جديد يا مسجد نو که رواقي باريک و مارپيچي،‌ ورودي آن را به صحن مسجد متصل مي‌سازد،‌ ساختمان مسجد با طرح چهار ايواني بنا شده و داراي دو صفه،‌ يکي در سمت راست و ديگري در سمت چپ ورودي است که صفة اخير به نام صفة چهلستون ناميده مي‌شود،‌ مسجد نو داراي سردر کاشيکاري است که با استفاده از کاشيهاي رنگي و منقوش تزيين شده و نوشته‌ها و کتيبه‌هايي به خط ثلث و نستعليق پيرامون آن ديده مي شود. فضاي داخلي مسجد نيز با انواع تزيينات معماري و هنري مانند آجرکاري،‌ کاشيکاري و خطاطي تزيين يافته است. شبستان مسجد با سقفي مسطح پوشيده شده است.

 

در پايان به اطلاع خوانندگان محترم مي‌رساند که در جوار مسجد نو بازار اصفهان، مدرسه علميه و کتابخانه عمومي آيةالله نجفي قرار دارد.